بسم الله الرحمن الرحیم درسی ازقرآن سنت سیمای خدیجه ع
و یژگیهای حضرت خدیجه (سلام الله علیها)ام المؤ منین
1- اولین مسلمان دربین زنان مسلمان
2- دومین مسلمان دربین زن ومرد مسلمان
3- یکی ازچهارزن نمونه درعالم
5- زوجه بهترین ا نسان درعالم هستی رسول اعظم ص
6- جزء گروه مهاجرین ازمکه بسوی مدینه
7- سخاوتمند بی نظیر درعالم اسلام
8- مادر سیدة زنان عالم حضرت فاطمه (سلام الله علیها)
9- سلام خدا به واسطه جبرئیل ع برحضرت خدیجه (سلام الله علیها)
10- کفن حضرت خدیجه ازآسمان می رسد0
11- حامی دین خدای تبارک وتعالی
12- ناصر وتا بع رسول خدا(صلی الله و علیه و آله)
سورة التوبه 100:وَ السَّا بِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِینَ وَ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍرَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ.وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی تَحْتَهَا الْأَنْهارُ.
تفسیر: پیشگامان اسلام تفسیر نمونه، ج8، ص: 100
گر چه در باره شان نزول آیه فوق، مفسران روایات متعددى نقل کردهاند، ولى چنان که خواهیم دید هیچ کدام از آنها" شان نزول" آیه نیست، بلکه در واقع بیان مصداق و وجود خارجى آن است.به هر حال به دنبال آیات گذشته که بیان حال کفار و منافقان را مىنمود در آیه فوق اشاره به گروههاى مختلف از مسلمانان راستین شده است و آنها را در سه گروه مشخص تقسیم مىکند. نخست آنها که پیشگامان در اسلام و هجرت بودهاند (وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِینَ).
دوم آنها که پیشگام در نصرت و یارى پیامبر ص و یاران مهاجرش بودند (و الانصار).
سوم آنها که بعد از این دو گروه آمدند و از برنامههاى آنها پیروى کردند، و با انجام اعمال نیک، و قبول اسلام، و هجرت، و نصرت آئین پیامبر ص به آنها پیوستند
(وَ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسانٍ) «1».از آنچه گفتیم روشن شد که منظور از" باحسان" در واقع بیان اعمال و معتقداتى است که در آنها از پیشگامان اسلام پیروى مىکنند، و به تعبیر دیگر" احسان" بیان وصف برنامههایى است که از آن متابعت مىشود.ولى این احتمال نیز در معنى آیه داده شده است که" احسان" بیان وصف چگونگى متابعت و پیروى باشد یعنى آنها بطور شایسته پیروى مىکنند (در صورت اول" با" بمعنى" فى" و در صورت دوم بمعنى" مع" است).ولى ظاهر آیه مطابق تفسیر اول است.
پس از ذکر این گروه سهگانه میفرماید:" هم خداوند از آنها راضى است و هم آنها از خدا راضى شدهاند" (رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ).رضایت خدا از آنها به خاطر ایمان و اعمال صالحى است که انجام دادهاند، و خشنودى آنان از خدا به خاطر پاداشهاى گوناگون و فوق العاده و پر اهمیت است که به آنان ارزانى داشته.(1) بسیارى از مفسران کلمه" من" را در جمله بالا (وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِینَ وَ الْأَنْصارِ)" من تبعیضیه" دانستهاند و ظاهر آیه نیز همین است، زیرا در آیه سخن از پیشگامان مهاجران و انصار است نه همه آنها. و در واقع بقیه در مفهوم جمله بعد یعنى تابعان وارد مىشوند.به تعبیر دیگر آنچه خدا از آنها خواسته انجام دادهاند، و آنچه آنها از خدا خواستهاند به آنان بخشیده، بنا بر این هم خدا از آنها راضى است و هم آنان از خدا راضى هستند.با اینکه جمله گذشته همه مواهب و نعمتهاى الهى را در برداشت (مواهب مادى و معنوى، جسمانى و روحانى) ولى بعنوان تاکید و بیان" تفصیل" بعد از" اجمال" اضا فه مىکند:" خداوند براى آنها باغهایى از بهشت فراهم ساخته که از زیر درختانش نهرها جریان دارند" (وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی تَحْتَهَا الْأَنْهارُ).از امتیازات این نعمت آن است که جاودانى است و" همواره در آن خواهند ماند" (خالِدِینَ فِیها أَبَداً).
" و مجموع این مواهب معنوى و مادى براى آنها پیروزى بزرگى محسوب مىشود" (ذلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ).
چه پیروزى از این برتر که انسان احساس کند آفریدگار و معبود و مولایش از او خشنود است و کارنامه قبولى او را امضا کرده؟ و چه پیروزى از این بالاتر که با اعمال محدودى در چند روز عمر فا نى مواهب بىپایان ا بدى پیدا کند.
*تنظیم:محمد علی ذاکری ا ز طلاب حوزه علمیه قم*تاریخ 10ماه رمضان 1433ق
*ت09121536416*