آیات خدا شناسی دردوقسمت،قسمت اول راههای خدا شناسی، قسمت دوم معرفی خداوندا زکلام خدا درقرآن:
اما قسمت اول راهها ی خدا شناسی:
درسوره مبارکه روم(سوره30)ده مورد ازنشانه های خداوند متعال ذکرشده این آیات را مرور می کنیم:
1. سورة روم *وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ إِذا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ (20)
2. سورة روم *وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (21)
3. سورة روم *وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَ أَلْوانِکُمْ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْعالِمینَ (22)
4. سورة روم *وَ مِنْ آیاتِهِ مَنامُکُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُکُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ (23)
5. وَ مِنْ آیاتِهِ یُریکُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ یُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَیُحْیی بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ (24)
6. سورة روم *وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّماءُوَ الْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذا دَعاکُمْ دَعْوَةً مِنَ الْأَرْضِ إِذاأَنْتُمْ تَخْرُجُونَ (25)
7. سورة روم *وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ یُرْسِلَ الرِّیاحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِیُذیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (46)
دراین دوآیه ازسوره فصلت پنج نشانه از نشانه های خدای متعال ذکر شده:
8. سورة فصلت * وَ مِنْ آیاتِهِ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَ لا لِلْقَمَرِ وَ اسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذی خَلَقَهُنَّ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ (37)
تذکر: این آیه سجده واجب دارد0
9. سورة فصلت *وَ مِنْ آیاتِهِ أَنَّکَ تَرَى الْأَرْضَ خاشِعَةً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَیْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ إِنَّ الَّذی أَحْیاها لَمُحْیِ الْمَوْتى إِنَّهُ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ (39)
دراین دو آیه ازسوره شوری چهار نشانه ازنشا نه های خدای متعال ذکر شده:
10.سورة شوری* وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ وَمابَثَّ فیهِما مِنْ دابَّةٍ وَهُوَعَلىجَمْعِهِمْ إِذا یَشاءُ قَدیرٌ (29)
11.سورة شوری* وَ مِنْ آیاتِهِ الْجَوارِ فِی الْبَحْرِ کَالْأَعْلامِ (32)
تذکر1: ازمجموع آیات فوق نوزده نشانه ازنشانه های خدای متعال بیان شده ولی دومورد آن تکرارشده عبارت ازآسمان وزمین هم درسوره روم آیه 22ذکر شده وهم درسوره شوری آیه 29ذکر شده بااین حساب هفده نشانه ازنشانه های خدای متعال ذکر شده وهرنشانی مارابه به ذو نشان(خدای متعال) راهنمای می کند0
فهرست نشانه ها به ترتیب عبارتند از:
1- خلق بشر ازخاک 2- خلق همسر 3- خلق آسمانها 4- خلق زمین 5-اختلاف زبانها6- اختلاف رنگها وقیافه ها7- خواب در شب روز8-رعدوبرق هنگام نزول باران
9- برپائی آسمان وزمین به امر خدای متعال10- بادها11- شب 12-روز 13- خورشید14- ماه 15- نزول باران 16- خلقت انواع جنبندگان 17- جریان کشتیها دردریاها
تذکر2:برای استفاده ازنشانه های فوق شرائطی ذکرشده با توجه با این شرائط می شود ازنشا نه ها معرفت وشناخت ذونشان(خدا) پیداکرد،وآن شرائط عبارتند از :
1- فکرکردن* إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (21)
2- آگاهی وعلم* إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِلْعالِمینَ (22)
3- گوش شنوا داشتن* إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِق َوْمٍ یَسْمَعُونَ (23)
4- تعقل استفاده بهینه از عقل* إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ (24)
نتیجه وحکمت نشانه ها شکر گذاری از نعمتهای الهی : وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (46)
ترجمه آیات: به تر تیب ازسوره روم 7آیه وسوره فصلت دوآیه وسوره شوری دوآیه مجمو عا 11 آیه می با شد:
1. 20 و از نشانههاى او این است که شما را از خاک آفرید، سپس به ناگاه شما [به صورت] بشرى پراکنده مىشوید.
2. 21 و از نشانههاى او این که از خودتان همسرانى براى شما آفرید تا در کنارشان آرام گیرید، و میانتان دوستى و مهربانى نهاد. آرى در این [نعمت] براى مردمى که مىاندیشند نشانههایى است.
3. 22 و از نشانههاى [قدرت] او آفرینش آسمانها و زمین و اختلاف زبانها و رنگهاى شماست. قطعا در این [امور] براى دانشوران نشانههاست.
4. 23 و از نشانههاى [حکمت] او خواب شما در شب و روز و طلب [معاش] شما از فضل اوست. به راستى در این، براى مردمى که گوش شنوا دارند دلایلى است.
5. 24 و از نشانههاى او [این که] برق را براى بیم و امید نشانتان مىدهد، و از آسمان باران مىفرستد و زمین را پس از مرگش بدان زنده مىکند. همانا در این براى مردمى که تعقّل مىکنند نشانههاست.
6. 25 و از نشانههاى او این است که آسمان و زمین به امر او برپاست، سپس
چون شما را با یک بار خواندن از زمین بخواند، در دم شما [از گورها] خارج مىشوید.
7. 46 و از نشانههاى او این است که بادها را بشارت دهنده مىفرستد، و تا بخشى از [باران] رحمتش را به شما بچشاند و تا کشتىها به فرمان او روان شوند، و شما از فضل او [روزى] بجویید، باشد که شکرگزار باشید.
ازسوره فصلت 2آیه:
8. 37 و از آیات خدا شب و روز و خورشید و ماه است. نه براى خورشید سجده کنید نه براى ماه، و خدا را سجده کنید که آنها را خلق کرده، اگر تنها او را مىپرستید.
9. 39 و از [دیگر] نشانههاى او این است که تو زمین را افسرده مىبینى، و چون باران بر آن فرو فرستیم به جنبش در آید و گیاه آورد. آرى کسى که آن را زنده کرده قطعا زنده کنندهى مردگان است. بىتردید او بر هر چیزى تواناست.
از سوره شوری 2آیه:
10*29- و از نشانههاى [قدرت] او آفرینش آسمانها و زمین و آنچه از [انواع] جنبندگان در میان آن دو پخش نموده است، و او هرگاه بخواهد برگردآوردن آنها قادر است.
11*32 و از نشانههاى [قدرت] او کشتىهایى است چون کوهها که در دریا روانند.*********************************
تفسیر: آیات خدا در آفاق و انفس! ازتفسیر نمونه، ج16، ص: 389
این آیات و قسمتى از آیات بعد نکات جالبى از دلائل توحید و نشانههاى پروردگار را در نظام عالم هستى بازگو کرده، و بحثهاى گذشته را تکمیل مىنماید ومىتوان گفت رویهمرفته بخش مهمى از آیات توحیدى قرآن را همین آیات تشکیل مىدهد.
این آیات که همه با تعبیر من آیاته (یکى از نشانههاى خدا ...) آغاز مىشود و آهنگ مخصوص و لحن گیرا و جذاب و تعبیرات مؤثر و عمیقى دارد مجموعا از هفت آیه تشکیل شده که شش آیه آن پشت سر هم و یک آیه جداگانه است (آیه 46 همین سوره).
این هفت آیه تقسیمبندى جالبى از نظر آیات" آفاقى" و" انفسى" دارد، به طورى که سه آیه در باره آیات انفسى (نشانههاى خدا در وجود خود انسان) و سه آیه در باره آیات آفاقى (نشانههاى عظمت پروردگار در بیرون وجود انسان) و یک آیه از آیات انفسى و هم از آیات آفاقى سخن مىگوید.قابل توجه اینکه آیاتى که با این جمله شروع مىشود در قرآن یازده آیه بیش نیست که هفت آیه آن در همین سوره روم است، و دو آیه در سوره فصلت (آیه 37 و 39) و دو آیه در سوره شورى است (آیه 29 و 32) و مجموع این یازده آیه حقا یک دوره کامل توحید است.*
